Những chuyện chưa kể về ca ghép gan đầu tiên, thành công nhất ở Việt Nam

Cuộc đời thứ 2 cho cô bé 9 tuổi

Sáng 29/11, gia đình của nữ bệnh nhân Nguyễn Thị Diệp (25 tuổi – người đầu tiên được ghép gan tại Việt Nam) cho biết, rạng sáng cùng ngày, cô đã qua đời tại nhà riêng ở Nam Định. Diệp bị teo đường mật bẩm sinh, đã qua phẫu thuật Kazai (nối đường mật với ruột) từ lúc 3 tuổi, đến năm 9 tuổi cô bị xơ gan, chảy máu. Sau phẫu thuật tiếp nhận gan từ bố, Diệp đã được sống cuộc đời thứ 2. Hiện, Diệp là bệnh nhân ghép gan sống được lâu nhất. Đó là quãng thời gian có thể không dài nhưng đủ để cô bé 9 tuổi được tái sinh. Diệp đã có cơ hội lớn lên, được đi học, trở thành dược sĩ trung cấp và được làm ở Bệnh viện Quân y 103 - Học viện Quân y như giấc mơ. GS. Đỗ Tất Cường, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Quân y 103, người tham giam trong êkip ghép gan cho Diệp cho biết, cách đây 17 năm cô bé Diệp mới 9 tuổi, hồn nhiên, mang đầy hy vọng. Bé mắc bệnh về gan và mong muốn được ghép gan để có thể đến trường như bạn bè cùng trang lứa. Ca ghép gan đặc biệt của Diệp được thực hiện mùng 10 Tết năm 2004 khi đó, GS Cường đang là Phó giám đốc Bệnh viện Quân y 103. Ông và đồng nghiệp được lãnh đạo giao nhiệm vụ chuẩn bị trước ghép và chịu trách nhiệm hồi sức cho bệnh nhân trong khi ghép cũng như toàn bộ quá trình điều trị sau đó. Theo GS. Cường bé Diệp là ca ghép gan đầu tiên tại Việt Nam nên được chuẩn bị rất kỹ. Các bác sĩ của bệnh viện 103 đã phải sang nước ngoài học về kỹ thuật ghép gan. Dù đã có khiến thức chuyên môn về ghép gan nhưng để đảm bảo ca phẫu thuật thành công, bệnh viện đã quyết định nhờ hỗ trợ của chuyên gia Nhật Bản. Cách đây 17 năm để ca ghép tạng gặp rất nhiều khó khăn. Một trong những khó nhất là ở miền Bắc chưa định lượng được nồng độ thuốc ức chế miễn dịch loại mới cho bệnh nhân ghép gan nên phải gửi vào Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) để nhờ làm. Trong thời gian chờ kết quả, bác sĩ phải dựa vào dấu hiệu lâm sàng của bệnh nhân để điều chỉnh liều thuốc. Bên cạnh đó, thay phiên nhau theo dõi sát diễn biến của bệnh nhân 24/24 sau ghép. "Tôi còn nhớ mãi có lần tôi về nhà khi người nhà vừa dọn cơm lên, tôi được đồng nghiệp báo tin Diệp lên cơn co giật. Tôi vội mặc áo mà không kịp cài khuy, lái xe chừng hơn 7 km, khi rẽ tôi mới nhận ra chưa kịp mở gương xe. Đến nơi, khoác áo vô khuẩn, đeo khẩu trang, đội mũ, tôi vội bế cháu lên xe để đi chụp não. May mắn, cháu không bị tổn thương ở não, đó chỉ là một cơn động kinh. Sau khi điều trị cho cháu ổn định, một điều dưỡng mới lo cho tôi bát mì tôm lúc đêm muộn", GS. Cường chia sẻ.

Ca ghép gan đầu tiên thành công nhất

Từ những ca đầu tiên vừa học, vừa làm GS.Cường và đồng nghiệp luôn tâm niệm mỗi bệnh nhân như là một "người thầy". Vì vậy, thời gian chăm sóc Diệp đội ngũ y bác sĩ đã dồn hết sức chăm sóc và yêu thương bé. Khi Diệp muốn ăn gì bác sĩ luôn cố gắng đáp ứng cho bé. Gs. Cường vẫn nhớ mãi: "Có lúc cô bé đòi khoai để an toàn, sau khi mua về, khoai đưa vào khử khuẩn rồi mới đưa cháu ăn. Sau đó, Diệp dỗi, phải dỗ mãi mới chịu ăn". Cách đây không lâu, bệnh của Diệp trở nặng. Diệp cũng chia sẻ với GS. Cường muốn ghép gan lần 2. Việc ghép gan lần 2 cho Diệp là rất khó do mạch máu lớn trong gan bị phình, hệ thống tĩnh mạch trong gan giãn... Khi nghe tin Diệp mất GS Cường đã rất buồn dù biết trước điều đó sẽ xảy ra nếu Diệp không được ghép gan lần nữa. Dù Diệp mất nhưng theo GS.Cường cho rằng, đây vẫn là ca ghép gan đầu tiên thành công nhất của nước ta.